Lúc nào thì nên vào lệnh?

Lúc nào thì nên vào lệnh?

Những câu hỏi: "Vào lệnh hay không vào lệnh?", "có nên vào lệnh thời điểm này hay không?", hay "nên vào lệnh với khối lượng bao nhiêu Lot?" sẽ thường xuyên hiện lên trong tâm trí bạn mỗi khi nhìn thấy một cơ hội nào đó trên thị trường forex. 

Nếu bạn không có câu trả lời cho những câu hỏi trên, thì đây chính là bài viết dành cho bạn. FXchikka sẽ chia sẻ tới các bạn một cách chính xác nhất những điều bạn luôn phải đắn đo trước khi ra quyết định trong giao dịch ngoại hối. Chắc chắn bạn sẽ tự tin và giao dịch một cách quyết đoán hơn rất nhiều sau khi đọc hết bài viết này. 

Ngay bây giờ, chúng ta hãy đi vào những điều trực tiếp ảnh hưởng đến việc ra quyết định:

Lòng Tham

Đây có lẽ là yếu tố mà hầu hết các trader mới vào nghề thường mắc phải. Chính vì lòng tham mà họ vào lệnh hay thoát lệnh liên tục. Họ quyết định đánh bạc với số tiền mà họ có trong tài khoản. Càng tham lam, họ càng vào những lệnh với số "Lot" lớn nhất có thể. Khi cháy tài khoản, họ lại tiếp tục đổ tiền vào với hy vọng kiếm lại những gì đã mất, nhưng điều đó chắc chắn không bao giờ xảy ra.

Những người giao dịch forex thành công luôn biết điều chỉnh lòng tham. Họ chỉ quyết định vào lệnh dù lớn hay nhỏ đều phụ thuộc vào những cơ hội mà thị trường mang lại.

Cảm Xúc

Qua nhiều bài viết mà FXchikka đã từng chia sẻ, kẻ thù lớn nhất của một trader thành công chính là cảm xúc. Khi bị cảm xúc chi phối, người trader không thể có một quyết định chính xác được. Họ buồn bởi những lệnh thua, vui vì những lệnh thắng may mắn, đau khổ khi cháy tài khoản, cay cú vì bỏ lỡ một ngon ăn...

Cảm xúc - dù là tích cực hay tiêu cực, đều không có lợi cho việc ra quyết định trong giao dịch ngoại hối. Đặc biệt khi một người giao dịch đang có tinh thần xấu, chắc chắn rằng anh ta sẽ mất tiền ngay sau khi quyết định vào lệnh thôi. Khi đã mất tiền bởi những lệnh thua, dẫn đến anh ta sợ sệt mỗi khi quyết định vào lệnh, lúc này lại vào lệnh có khối lượng thấp hẳn đi trước những cơ hội thắng lớn, rồi vội vàng chốt những khoản lời rất nhỏ và sau đó lại nuối tiếc - "giá như".

Những người giao dịch forex thành công, không bao giờ hối tiếc vì những quyết định đã đưa ra, nếu quyết định của họ là sai (chạm Stoploss), họ không buồn vì nó, họ dẹp nó sang một bên, để tiếp tục tìm kiếm những cơ hội khác có đầy rẫy trên thị trường.

Nhìn chung, để điều khiển hay làm chủ được cảm xúc cần phải hiểu được cảm xúc, từ đó tìm ra cách loại bỏ cảm xúc. Có sự rèn luyện cách loại bỏ cảm xúc ngày này qua ngày khác, cho đến khi thành thói quen. Để hiểu chi tiết hơn về cảm xúc bạn hãy đọc bài viết "Cảm xúc là thứ vứt đi" mà FXchikka đã chia sẻ nhé.

Kiến thức, kinh nghiệm và niềm đam mê

Kiến thức và kinh nghiệm giúp cho bạn tìm ra được phương pháp giao dịch tốt, còn niềm đam mê giúp cho bạn kiên trì đi đến thành công. Đứng trước một cơ hội trên thị trường ngoại hối, việc quyết định vào lệnh hay không vào lệnh không còn quan trọng nữa bởi vì bạn đã có phương pháp giao dịch. 

Có một điều chắc chắn diễn ra trên thị trường ngoại hối đó là thua lỗ (chạm Stoploss). Ngay cả những trader thành công cũng có rất nhiều lệnh thua lỗ. Tuy nhiên, với phương pháp giao dịch hợp lý, họ coi những thua lỗ đó đều nằm trong kế hoạch giao dịch, mà ở đó đảm bảo số tiền kiếm được từ những lệnh thắng lớn hơn rất nhiều số tiền mất đi ở những lệnh thua lỗ.

Dựa vào kiến thức, kinh nghiệm mà họ đưa ra quyết định. Có niềm đam mê dẫn lối họ tới được thành công. Các bạn cũng vậy, nếu đọc được bài viết này hãy suy nghĩ về bản thân trước khi muốn đưa ra một quyết định nào đó. Để bản thân trong một trạng thái tích cực thì dù quyết định đó là sai, hoặc dù không mang lại được "Tiền" thì cũng giúp mình có được bài học kinh nghiệm nào đó.

Chúc các bạn thành công!

Read More

Tại sao chỉ nên chọn một số cặp tiền tệ để giao dịch?

Tại sao chỉ nên chọn một số cặp tiền tệ để giao dịch?

Trong thị trường Forex, có rất nhiều cặp tiền để bạn giao dịch. Tuy nhiên, các trader chuyên nghiệp chỉ thường xuyên giao dịch một vài cặp tiền tệ chính. Chứng tỏ có điều gì đó khiến họ làm vậy? Hôm nay FXchikka sẽ cùng các bạn tìm hiểu tại sao chỉ nên chọn một số cặp tiền tệ chính để giao dịch mà không phải nên giao dịch với tất cả các cặp tiền hiện có trên thị trường?

Trước tiên, chúng ta hãy ôn tập lại kiến thức về cặp tiền tệ. Vì tôi lo sợ rằng, có bạn nào đó đọc được bài viết này mà lại hỏi cặp tiền tệ là gì?

Cặp tiền tệ là gì?

Khi giao dịch forex bạn luôn mua bán theo từng cặp chứ không phải là từng đồng tiền riêng lẻ, chính vì thế mỗi 1 cặp sẽ là tỉ giá của hai đồng tiền Ngoài ra, theo quy tắc trong forex, đồng tiền có giá hơn sẽ đứng đằng trước người ta gọi đó là đồng tiền cơ sở hay đồng tiền yết giá, đồng tiền ít giá trị hơn làm đồng tiền định giá hay đồng tiền đứng sau. Và đồng yết giá luôn có đơn vị là 1.

Ví dụ như cặp EURUSD chẳng hạn Euro sẽ là đồng tiền cơ sở còn USD được gọi là đồng tiền định giá. Nếu EUR/USD = 1.1365 tương đương 1 EUR = 1,1365 USD.

Cặp tiền tệ chính là gì?

Cặp tiền tệ chính là 7 cặp tiền có chứa đồng USD trong đó, đồng tiền còn lại đều là những đồng tiền thuộc các quốc gia, khu vực có nền kinh tế mạnh nhất hiện nay bao gồm: EUR/USD; GBP/USD; AUD/USD; NZD/USD; USD/JPY; USD/CHF; USD/CAD

EUR/USD	Đồng tiền chung châu âu / Đồng Dollar Mỹ
GBP/USD	Đồng Bảng Anh / Đồng Dollar Mỹ
AUD/USD	Đồng Dollar Úc / Đồng Dollar Mỹ
NZD/AUD	Đồng Dollar New Zealand / Đồng Dollar Mỹ
USD/JPY	Đồng Dollar Mỹ / Đồng Yên Nhật
USD/CHF	Đồng Dollar Mỹ / Đồng FRANC Thụy Sỹ
USD/CAD	Đồng Dollar Mỹ/ Đồng Dollar Canada

Tại sao chỉ nên giao dịch một số cặp tiền chính?

Trong thị trường Forex, bạn có quyền giao dịch với mọi cặp tiền mà bạn muốn. Tuy nhiên, trong phạm vi bài viết này, chúng ta đang đi tìm hiểu rằng, tại sao các trader chuyên nghiệp lại hay chọn một số cặp tiền nhất định để giao dịch thường xuyên. FXchikka xin phép đưa ra một số lý do như sau:

- Khi bạn thường xuyên giao dịch một số cặp tiền yêu thích thì bạn sẽ thường xuyên theo dõi, bám sát những bước đi của thị trường, điều đó giúp bạn có nhận định chính xác hơn rất nhiều so với việc bạn giao dịch với quá nhiều các cặp tiền và không có một chút nhận định tốt nào. Bạn nên tập trung vào 1, 2 hoặc cùng lắm là 3 cặp tiền tệ mà bạn yêu thích để giao dịch. Điều đó giúp bạn cảm thấy quen thuộc với những biểu đồ của các cặp tiền đó, như vậy bạn sẽ càng có cơ hội thành công với nó.

- Việc giao dịch một số ít các cặp tiền yêu thích giúp bạn tránh được tình trạng giao dịch quá nhiều và như vậy bạn sẽ tránh được những lệnh giao dịch kém chất lượng.

- Các cặp tiền tệ trong thị trường Forex đều ít nhiều có liên quan với nhau, chính vì thế việc bạn giỏi phân tích một cặp tiền tệ nhất định sẽ giúp bạn có một cái nhìn tổng thể chính xác với toàn thể các cặp tiền còn lại. Điều này giúp bạn tự tin hơn và nâng cao xác suất thắng nhiều hơn.

- Có một cặp tiền (thị trường) yêu thích sẽ giúp bạn tập trung hơn rất nhiều, ngày này qua ngày khác, đầu óc bạn sẽ trở nên rõ ràng hơn khi theo dõi thị trường. Việc phân tích quá nhiều cặp tiền (thị trường) rất dễ khiến bạn bị loạn, đặc biệt nếu bạn là người mới giao dịch.

- Việc giao dịch một (một vài) cặp tiền chính sẽ giúp bạn quản lý rủi ro tốt hơn. Bởi vì khi bạn còn chưa thể phân tích đúng một cặp tiền thì việc giao dịch với quá nhiều cặp tiền sẽ làm tăng rủi ro mất tiền lên nhiều lần.

Những người mới bước vào thị trường Forex thường muốn giao dịch nhiều, vì nghĩ rằng giao dịch càng nhanh với số lượng càng nhiều thì sẽ càng kiếm được tiền nhiều. Những nhà môi giới, cũng như các anh chim mồi của các sàn giao dịch thì luôn thích điều đó. Ai đó sẽ nói với bạn rằng cơ hội đầu tư vàng đang đến hay đây là lúc mua dầu, mua USD, bán EUR... Bạn lao theo và cùng lúc theo dõi hàng chục biểu đồ. Đó chính là sự cám dỗ của thị trường, đó chính là lòng tham và đương nhiên đó cũng là thất bại đắng cay.

Không chỉ với Forex mà có lẽ với tất cả lĩnh vực khác, việc tiến chậm, chắc và đúng hướng mới có thể mang lại cho bạn thành công, sẽ tốt hơn rất nhiều nếu bạn thành công quá nhanh chỉ nhờ vào may mắn. FXchikka rất mong các bạn hãy suy ngẫm và đánh giá bài viết này dưới phần bình luận nhé. Để chúng ta cùng học hỏi, chia sẻ và tiến bộ hơn.

Chúc các bạn thành công!

Bài viết liên quan:
- Cách lập kế hoạch giao dịch hiệu quả

Read More

Cảm xúc là thứ vứt đi!

    

  " Hành động dựa trên cảm xúc rất dễ. Bạn cảm nhận. Bạn làm. Giống như gãi ngứa vậy. Có một cảm giác dễ chịu đi theo. Một sự thỏa mãn nhanh chóng. Nhưng sau đó sự thỏa mãn này cũng biến mất nhanh như cách nó đến vậy".

    Nói nghe này, tôi biết bạn nghĩ rằng cảm giác buồn bực hay giận dữ hay lo lắng là quan trọng. Rằng chúng có ý nghĩa. Có thể bạn nghĩ rằng vì bạn cảm thấy như vừa bị ỉa vào mặt khiến bạn quan trọng. Nhưng không hề. Cảm xúc chỉ là những… thứ xảy ra thôi. Những ý nghĩa mà ta xây dựng xung quanh chúng - rằng cái gì quan trọng cái gì không - sau đó mới có.

    Trong cuộc sống chỉ có hai lý do khiến ta làm bất kỳ điều gì: a) vì nó khiến ta cảm thấy tốt, hoặc b) vì đó là điều bạn tin là tốt hoặc đúng. Đôi lúc hai lý do này song hành với nhau. Một chuyện vừa khiến ta cảm thấy tốt VÀ là điều đúng đắn thì quả là tuyệt vời. Mở tiệc ăn bánh nào.

    Nhưng thường thì, hai lý do ấy không đồng hành với nhau. Có những thứ đem lại cảm giác tệ hại nhưng lại là điều đúng/tốt (ngủ dậy lúc 5 giờ sáng và đến phòng tập gym, đi chơi với bà ngoại Joanie vào buổi chiều và đảm bảo rằng bà còn thở), hoặc thứ khiến ta cảm thấy tuyệt vời ông mặt trời nhưng lại là điều xấu/sai (hầu hết những việc dính líu đến dương vật).

    Hành động dựa trên cảm xúc rất dễ. Bạn cảm nhận. Bạn làm. Giống như gãi ngứa vậy. Có một cảm giác dễ chịu đi theo. Một sự thỏa mãn nhanh chóng. Nhưng sau đó sự thỏa mãn này cũng biến mất nhanh như cách nó đến vậy.

    Hành động dựa trên điều tốt/đúng rất khó. Với một người, biết điều gì là tốt/đúng không phải lúc nào cũng rõ ràng. Bạn thường phải ngồi lại và suy nghĩ kỹ lưỡng về nó. Thường ta sẽ mơ hồ với kết luận của mình hoặc đấu tranh với những động lực thấp hơn.

    Nhưng khi ta làm điều đúng/tốt, hiệu ứng tích cực tồn tại lâu hơn. Ta cảm thấy tự hào khi nhớ về nó sau nhiều năm. Ta kể cho bạn bè và gia đình và tự thưởng một món quà nhỏ và vẽ bậy lên tường văn phòng làm việc và nói, “Ô! Là tôi làm đấy!” khi đồng nghiệp đến và hỏi tại sao lại có cái cúp hình con dê bắt dĩa frisbee trên tủ sách thế kia (đừng hỏi tôi vì sao).

    Ý chính ở đây là: làm điều tốt/đúng xây dựng lòng tự trọng và thêm ý nghĩa vào cuộc sống của bạn.

    

 “Hack” não

    Vậy ta nên mặc kệ hết cảm xúc và lúc nào cũng chỉ làm điều tốt/đúng? Đơn giản thôi.

    Cũng như ti tỉ thứ khác trong cuộc sống, điều ấy rất đơn giản. Nhưng đơn giản không nhất thiết đồng nghĩa với dễ dàng.

    Vấn đề ở đây là não bộ không thích cảm giác mâu thuẫn trong việc đưa ra quyết định. Nó không thích sự thiếu chắc chắn hay mơ hồ và sẽ “nhào lộn” tinh thần để né tránh bất kỳ sự khó chịu nào. Và cách thức mà não bộ thích nhất là luôn cố gắng tự thuyết phục rằng điều gì cảm thấy tốt thì cũng giống với điều tốt/đúng.

    Bạn biết rằng bạn không nên ăn kem. Nhưng não của bạn nói rằng, “Nè, mày vừa trải qua một ngày vất vả, ăn một chút không chết đâu.” Và bạn, “Hừm, chí lý! Cám ơn não!” Điều cảm thấy tốt tự nhiên cảm thấy đúng. Và sau đó bạn hớp ngay một hộp Cherry Garcia mà không hổ thẹn gì cả.

    Bạn biết mình không nên gian lận trong khi thi, nhưng não của bạn nói rằng, “Mày phải làm hai công việc để chi trả học phi đại học, không giống như lũ cậu ấm cô chiêu trong lớp. Mày xứng đáng châm chước,” và rồi bạn địa đáp án của người khác và ngạc nhiên chưa, điều cảm thấy tốt cũng là điều cảm thấy đúng.

    Bạn biết bạn nên đi bầu cử, nhưng bạn nói với bản thân rằng cái chế độ này thối nát rồi, ngoài ra, lá phiếu của bạn cũng chả có ích gì cả. Thế là bạn ngồi nhà và chơi với cái máy bay mới có khi còn không được phép bay trong khu phố. Nhưng kệ xác nó, ai quan tâm? Đây là nước Mỹ và mục đích sống ở đây là bội thực với bất kỳ điều gì bạn muốn. Giống như là bản bổ sung thứ sáu ấy.

    Nếu bạn làm điều này trong thời gian đủ dài - nếu bạn tự thuyết phục rằng điều gì cảm thấy tốt cũng là điều tốt - thì não bộ của bạn sẽ thực sự trộn lẫn hai khái niệm đó lại. Não của bạn sẽ bắt đầu nghĩ rằng mục đích cuộc sống chỉ là để cảm thấy tuyệt vời, càng thường xuyên càng tốt.

    Và một khi điều ấy xảy ra, bạn sẽ bắt đầu lừa gạt bản thân tin rằng cảm xúc của bạn quan trọng. Và một khi điều đó xảy ra, ờm…

    Giờ nếu như bạn đang cảm thấy sai sai, hãy thử nghĩ kỹ lại một tí. Tất cả những điều rối tung rối mù trong cuộc sống của bạn, nhiều khả năng chúng như thế là vì bạn đã quá dựa dẫm vào cảm xúc. Bạn đã quá bồng bột. Hoặc quá tự cao và nghĩ mình là cái rốn của vũ trụ. Cảm xúc có cách để làm điều đó bạn biết không? Chúng khiến bạn nghĩ mình là cái rốn của vũ trụ. Và tôi rất ghét khi là người nói với bạn rằng, không phải vậy.

    Rất nhiều thanh niên ghét phải nghe điều này vì họ lớn lên với những người cha người mẹ tôn thờ cảm xúc của họ khi họ còn nhỏ, và bảo vệ những cảm xúc ấy, và cố gắng mua thật nhiều kẹo bắp và khóa học bơi để đảm bảo những cảm xúc ấy luôn tốt đẹp và được bảo vệ. 

Điều đáng buồn là, những bậc phụ huynh ấy làm như vậy vì họ cũng quá dựa dẫm vào cảm xúc, vì họ không thể chịu nổi nỗi đau khi nhìn thấy con của mình gặp khó khăn, dù chỉ trong chốc lát. Họ không nhận ra rằng trẻ cần nghịch cảnh vừa đủ để phát triển nhận thức và cảm xúc, rằng trải nghiệm thất bại thực chất là điều dẫn đến thành công, rằng luôn có cảm xúc tốt cũng đồng nghĩa với chiếc vé hạng nhất bay đến tuổi trưởng thành không có bạn bè.

    Đây là vấn đề với việc quản lý cuộc sống xung quanh cảm xúc:

    1. Cảm xúc của bạn chỉ là của bạn.

    Hoàn toàn chỉ có một mình bạn trải nghiệm những cảm xúc ấy. Cảm xúc không thể nói cho bạn biết điều gì là tốt nhất cho mẹ bạn hoặc cho sự nghiệp của bạn hoặc cho chú chó nhà hàng xóm. Chúng không thể cho bạn biết điều gì là tốt nhất cho môi trường. Hay điều gì là tốt nhất cho quốc hội tiếp theo của Lithuania. Chúng chỉ có thể nói ra điều gì là tốt nhất đối với bạn… và ngay cả điều đó còn gây tranh cãi.

    2. Cảm xúc là nhất thời.

Chúng chỉ tồn tại trong khoảnh khắc chúng xuất hiện. Cảm xúc không thể nói cho bạn biết điều gì tốt cho bạn vào tuần sau hay một năm sau hay 20 năm sau. Chúng không thể cho bạn biết điều gì là tốt nhất cho bạn khi bạn còn nhỏ hay đáng lẽ bạn nên học gì ở trường. Chúng chỉ có thể cho bạn biết điều gì là tốt nhất cho bạn ngay tại thời điểm này… và ngay cả điều đó còn gây tranh cãi.

    3. Cảm xúc không chính xác.

    Đã bao giờ bạn nói chuyện với một người bạn và nghĩ rằng bạn nghe họ nói điều gì đó rất kinh khủng rất xấu xa và bắt đầu giận dữ nhưng thực ra người bạn ấy không nói điều gì như vậy cả, bạn chỉ nghe nhầm? Hay đã bao giờ bạn rất ghen và bực bội với một người thân thiết vì một lý do hoàn toàn là tưởng tượng? Giống như là điện thoại họ hư và bạn bắt đầu nghĩ họ ghét bạn và chưa bao giờ thích bạn và chỉ đang lợi dụng bạn vì bạn có vé đi xem Boy George? Hay đã bao giờ bạn rất hào hứng theo đuổi một điều gì đó bạn nghĩ sẽ khiến mình trở thành một soái ca ngầu lòi nhưng sau đó nhận ra đó chỉ là một bài học nhớ đời, và bạn khiến rất nhiều người quan tâm đến mình giận dữ? Cảm xúc đôi khi rất xa vời so với sự thật. Và đó chính là vấn đề.

    Tại sao vượt qua cảm xúc lại khó như vậy?

    Những gì tôi vừa nói đều không hề mới không hề đáng ngạc nhiên. Trên thực tế, có lẽ bạn đã từng cố gắng để vượt qua một số cảm xúc và xung động đáng ghét của mình nhưng thất bại.

    Vấn đề ở chỗ khi bạn bắt đầu cố gắng kiểm soát cảm xúc, những cảm xúc ấy nhân bản lên. Giống như trò đập thỏ vậy. Chúng cứ trồi lên hết chỗ này đến chỗ khác.

Đó là vì ta không chỉ có cảm xúc với những trải nghiệm, ta còn có cảm xúc với những cảm xúc của mình. Tôi gọi đây là “siêu cảm xúc” và chúng hủy hoại mọi thứ.

    Có bốn loại siêu cảm xúc: cảm thấy tệ vì cảm thấy tệ (tự ghê tởm), cảm thấy tệ vì cảm thấy tốt (tội lỗi), cảm thấy tốt vì cảm thấy tệ (tự công bình), và cảm thấy tốt vì cảm thấy tốt (tự cao/ái kỷ).

    Để tôi xếp chúng vào một bảng nhỏ nhỏ xinh xinh cho bạn dòm:

    SIÊU CẢM XÚC CỦA BẠN ĐÂY

    Cảm thấy tệ vì cảm thấy tệ

         (Tự ghê tởm)

    - Tự chỉ trích quá nhiều

    - Hành vi lo âu/thần kinh

    - Kìm nén cảm xúc

    - Nhiều lần giả tốt bụng/lịch sự

    - Cảm thấy dường như bạn có gì đó sai sai

    Cảm thấy tệ vì cảm thấy tốt

         (Tội lỗi)

    - Tội lỗi tột cùng và cảm giác dường như bạn không xứng đáng được hạnh phúc

    - Liên tục so sánh bản thân với người khác

    - Cảm giác như thể nên có gì đó sai, dù cho mọi chuyện vẫn ổn

    - Có những chỉ trích và tiêu cực không cần thiết

    Cảm thấy tốt vì cảm thấy tệ

         (Tự công bình)

    - Phẫn nộ về luân lý

    - Khinh bỉ người khác

    - Cảm giác bạn xứng đáng có được điều gì đó mà người khác thì không

    - Luôn tìm kiếm cảm giác nạn nhân và bất lực

    Cảm thấy tốt vì cảm thấy tốt

         (Tự cao/Ái kỷ)

    - Tự ca ngợi

    - Đánh giá quá cao bản thân, đây là một nhận thức bản thân tích cực ảo tưởng

    - Không thể chịu đựng được thất bại hay sự từ chối

    - Né tránh đối đầu hoặc sự không thoải mái

    - Luôn chỉ quan tâm đến bản thân

    Siêu cảm xúc là một phần trong những câu chuyện ta kể với bản thân về cảm xúc. Chúng khiến ta cảm thấy hợp lý khi ghen. Chúng tán thưởng sự tự phụ của ta. Chúng vùi đầu ta vào những nỗi đau của mình.

    Bản chất chúng là ý thức điều gì là hợp lý/không hợp lý. Đó là thỏa thuận của bãn thân trong việc ta nên phản ứng cảm xúc như thế nào và không nên phản ứng cảm xúc như thế nào.

    Nhưng cảm xúc không trả lời những điều nên làm. Cảm xúc là đồ ngu, nhớ chưa?

    Và thay vào đó, những siêu cảm xúc này có khuynh hướng xâu xét thâm tâm ta, và còn nhiều hơn thế nữa.

    

    Nhưng có lẽ siêu cảm xúc tệ nhất lại là loại đang ngày càng phổ biến hơn: cảm thấy tốt vì cảm thấy tệ. Người cảm thấy tốt vì cảm thấy tệ luôn vui thích với một sự phẫn nộ công chính nhất định. Họ cảm thấy vượt trội vì những khó khăn của mình, rằng họ là người hy sinh trong thế giới khắc nghiệt này. Những kẻ thích nạn nhân hóa thái quá bản thân theo phong trào này chính là những kẻ muốn hủy hoại cuộc sống của người khác trên internet, là kẻ muốn diễu hành và báng bổ các chính trị gia hay doanh nhân hay người nổi tiếng đang cố gắng hết sức trong thế giới khó khăn, phức tạp này.

    Rất nhiều xung đột xã hội mà ta đang trải qua hôm nay là kết quả của những siêu cảm xúc này. Những đám đông làm loạn ở cả hai bên cánh tả, cánh hữu tự coi bản thân là nạn nhân và là người đặc biệt với những nỗi đau và nghịch cảnh vô lý họ phải chịu đựng. Lòng tham gia tăng khi người giàu tự tán thưởng vì họ giàu, đi kèm với gia tăng lo âu và trầm cảm vì tầng lớp hạ lưu và trung lưu ghét họ vì bị bỏ lại phía sau.

    Những lời này không chỉ là ta tự nói với mình mà còn là những lời truyền thông thêu dệt. Người chủ trì của một chương trình cánh hữu châm ngòi sự tự công bình, khiến người xem bị nghiện những nỗi sợ phi lý trí rằng xã hội loài người đang thối nát. Những trò đùa biếm họa chính trị bên cánh tả cũng tạo hiệu ứng tương tự, nhưng thay vì nỗi sợ, chúng khơi gợi trí khôn và sự ngạo mạn. Văn hóa người tiêu dùng thúc ép bạn đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc tốt rồi sau đó tán thưởng bạn với những quyết định ấy, trong khi đó tôn giáo khuyên nhủ ta cảm thấy tệ với việc ta đang cảm thấy tệ như thế nào.

Nếu bạn luôn cảm thấy tốt vì cảm thấy tốt, bạn sẽ chỉ quan tâm đến bản thân và cảm thấy mình vượt trội hơn những người xung quanh. Nếu cảm xúc tốt khiến bạn cảm thấy tệ về bản thân, bạn sẽ trở thành một cục tội lỗi và xấu hổ biết đi biết nói, nghĩ rằng bạn không xứng đáng với mọi thứ, không hưởng được gì cả, và không có gì giá trị để cho người khác hay cho thế giới xung quanh.

Và rồi có những người cảm thấy tệ vì cảm thấy tệ. Những “kẻ suy nghĩ tích cực” này sẽ sống trong nỗi sợ hãi rằng bất kỳ khổ sở nào cũng mang ý nghĩa bạn có gì đó cực kỳ sai. Đây chính là Vòng lặp Phản hồi Địa ngục mà rất nhiều người trong số chúng ta bị ép cuốn vào bởi nền văn hóa, gia đình và ngành công nghiệp tự lực nói chung.

    Kiểm soát ý nghĩa, không phải cảm xúc

    Để dẹp bỏ những câu chuyện trên ta cần quay trở lại với một sự thật đơn giản: cảm xúc không nhất thiết mang ý nghĩa gì cả. Chúng chỉ có ý nghĩa khi ta cho phép.

    Có thể hôm nay tôi buồn. Nhưng có tới tám lý do khác nhau để lý giải vì sao tôi buồn hôm nay. Có thể một số lý do quan trọng còn lại thì không. Nhưng tôi được quyền quyết định những lý do ấy quan trọng đến mức nào - liệu những lý do ấy có chỉ ra điều gì về tính cách của tôi hay không hoặc đây chỉ là một ngày buồn như bao ngày buồn khác.

    Đây là một kỹ năng thiếu thốn trầm trọng vào ngày nay: kỹ năng tách rời ý nghĩa ra khỏi cảm xúc, để quyết định rằng chỉ vì bạn có cảm xúc như thế này không có nghĩa cuộc sống của bạn là như thế ấy.

    Cảm xúc là đồ vứt đi. Đôi lúc, điều tốt sẽ khiến bạn cảm thấy tệ. Đôi lúc, điều tệ sẽ khiến bạn cảm thấy tốt. Điều đó không thay đổi một sự thật rằng chúng vẫn tốt/tệ. Đôi lúc, bạn sẽ cảm thấy tệ vì cảm thấy tốt vì một điều tệ và bạn sẽ cảm thấy tốt vì cảm thấy tệ vì một điều t… - nói nghe nè. Kệ xác nó. Kệ xác cảm xúc đi.

    Điều này không có nghĩa bạn nên hoàn toản bỏ mặc cảm xúc. Cảm xúc vẫn quan trọng. Nhưng chúng quan trọng không phải vì lý do như ta nghĩ. Ta nghĩ chúng quan trọng vì chúng nói lên điều gì đó về ta, về thế giới, và về mối quan hệ giữa ta và cảm xúc ấy. Nhưng chúng không nói lên điều gì như thế cả. Không có ý nghĩa gì gắn liền với cảm xúc cả. Đôi lúc bạn bị tổn thương vì một lý do tốt. Đôi lúc vì một lý do tệ.

    Và đôi lúc không vì lý do gì cả. Bản thân sự tổn thương là trung tính. Lý do là một thứ tách rời.

    Vấn đề ở đây là bạn được quyền quyết định. Và rất nhiều người trong chúng ta hoặc là đã quên hoặc là chưa bao giờ nhận ra điều ấy. Nhưng ta quyết định những nỗi đau mang ý nghĩa gì. Cũng giống như ta quyết định thành công của mình bộc lộ điều gì.

    Và nhiều khi, bất kỳ câu trả lời nào cũng sẽ khiến bạn đau khổ cắt da cắt thịt, ngoại trừ một. Và câu trả lời đó là: không gì cả.

    Người dịch: Thợ săn tiền thưởng

    FXchikka sưu tầm thông qua: https://tamlytoipham.com

Read More

Cách lập kế hoạch giao dịch hiệu quả

   

     Khi tham gia giao dịch ngoại hối, bạn đã bao giờ lên kế hoạch chưa? Bạn lập kế hoạch giao dịch như thế nào? Và kế hoạch giao dịch của bạn có hiệu quả hay không? Đến với bài viết này, tôi nghĩ rằng sẽ có rất nhiều bạn cần câu trả lời cho những câu hỏi trên. Ngay bây giờ FXchikka sẽ cùng các bạn suy nghĩ để lập nên một bản kế hoạch giao dịch chi tiết và hiệu quả cho mình nhé.

     Hãy nghĩ đến một ngày giao dịch của bạn (trong đó có cả việc sinh hoạt, học tập, làm công việc khác...), từ buổi sáng, khi mà bạn thức dậy cho đến buổi tối, trước khi bạn đi ngủ. Hãy viết ra cụ thể những gì bạn làm theo thứ tự thời gian mà bạn cho là phù hợp nhất với bản thân. Đừng nói với tôi là bạn giao dịch 24/24, vì chắc chắn điều đó sẽ giết chết bạn, rất nhanh thôi. 

Bạn phải gạch đầu dòng từng thứ bạn sẽ làm trong một ngày. Với forex, thì lúc nào bắt đầu mở phần mềm giao dịch, phân tích và tìm hiểu thị trường để có quyết định vào lệnh hay không vào lệnh. Các công việc đó diễn ra trong vòng bao nhiêu phút? Với tôi, chỉ là 30 phút, khi mà phiên giao dịch Mỹ đóng cửa (lúc 6h sáng giờ Việt Nam). Sau đó, dù có lệnh hay không có lệnh được đưa vào thị trường, hãy tắt phần mềm và tiếp tục những công việc khác của mình. 

Chỉ nên mở phần mềm khoảng ba lần một ngày (sáng, trưa và tối, sau khi bạn kết thúc các công việc khác và trước khi bạn nghỉ ngơi). Như vậy phù hợp với lối sinh hoạt ở Việt Nam nhất. Nói chung, bạn không nên ngồi cả ngày chỉ để nhìn cái biểu đồ khô khan, chắc chắn nó sẽ lạnh lùng mang tiền của bạn đi, bởi sẽ có vô vàn cảm xúc trong bạn mỗi khi biểu đồ lên xuống. Tóm lại, có hai điều bạn cần có trong kế hoạch giao dịch của mình:

     - Mở biểu đồ, phân tích biểu đồ, sau đó quyết định vào lệnh hay không vào lệnh (trong

phạm vi bài viết này tôi không nói đến stoploss hay take profit vì đó là thứ đương nhiên phải có), tắt phần mềm và đi làm công việc khác. Thời gian để làm công việc này, với tôi chỉ 30 phút mỗi sáng.

     - Điều thứ hai bạn cần ghi nhớ, bạn càng ngồi lâu nhìn biểu đồ, bạn càng dễ vào những lệnh giao dịch ngu ngốc, bạn càng làm tổn hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần, bạn càng làm tiêu tốn thời gian và tiền bạc của mình. Bạn đừng nôn nóng và có ý nghĩ rằng giao dịch càng nhiều thì kiếm tiền càng nhanh và càng nhiều vì đây là suy nghĩ của số đông những người thất bại.

     Có hàng tỷ con người tham gia giao dịch trên thị trường mỗi ngày, cũng có nghĩa hàng tỷ cuộc sống sinh hoạt và làm việc khác nhau. Để lập một kế hoạch nào đó, bạn phải đảm bảo rằng kế hoạch đó phù hợp với sinh hoạt và công việc hàng ngày của mình. Để đảm bảo cho bạn có được một cuộc sống thuận tiện, vui vẻ và không bị chịu áp lực.   

    Tôi cũng như các bạn, những ngày đầu giao dịch, hầu như không có một phương pháp nào cố định cũng không có một kế hoạch nào cụ thể, tất cả chỉ làm theo theo cảm tính. Chính vì điều đó đã làm cho tài khoản rỗng túi rất nhanh và rất nhiều lần. Rồi tôi cũng được trải nghiệm qua đủ thứ phương pháp giao dịch và kế hoạch giao dịch của các vị "tiền bối" mà tôi học lỏm được. Tuy nhiên tài khoản của tôi vẫn "cháy". Tôi chán nản, thất vọng và hoang mang...

     Cho đến một thời gian dài sau đó, tôi mới tìm được đúng những nguyên nhân thất bại đó là không phải do ai đó xúi dục, cũng không phải do sàn giao dịch lừa đảo hay do kế hoạch giao dịch của các bậc "tiền bối" không tốt, mà là do chính bản thân tôi. Tôi hiểu rằng giao dịch ngoại hối forex thành công không cần nhiều những thứ cao siêu ở đâu đó, mà là cần phải nhìn vào bản thân, hiểu bản thân và cố gắng kiểm soát được bản thân. Lúc này, sau khi tài khoản của tôi đã có chút ít lợi nhuận thì tôi vẫn luôn phải cố gắng rèn luyện cách kiểm soát bản thân, có lẽ còn phải rèn luyện nó hàng ngày cho đến khi "về hưu".

     Khi bạn lập được kế hoạch giao dịch, hãy tuân thủ nó, áp dụng nó để xem nó vận hành có tốt hay không? Nếu nó tốt, hãy duy trì nó và đừng để bản thân mình phá hủy nó chỉ vì một chút biến động trên thị trường hay vì bất cứ lý do nào đó.

    FXchikka xin phép được khuyên các bạn rằng, đừng bao giờ giao dịch mà không có kế hoạch. Vì một kế hoạch tốt được xây dựng sẽ giúp bạn đi đúng đường, giúp bạn hạn chế những cảm xúc tiêu cực và giúp bạn đi đến thành công. Sau khi đọc bài viết này, hãy xây dựng cho mình một kế hoạch phù hợp. Hãy viết xuống, dưới phần bình luận những điều bạn cần bổ sung vào kế hoạch giao dịch của mình nhé.

      Chúc bạn thành công!

     Bài viết liên quan:
     - Rèn luyện kỷ luật trong giao dịch

Read More

Làm thế nào để tăng xác suất chiến thắng?

WINNER

     Trong giao dịch ngoại hối, mọi lệnh giao dịch đều có tỉ lệ chiến thắng và thua lỗ là 50:50. Bạn không thể chiến thắng với 100% số lệnh của mình dù bạn có tin tưởng và mong muốn điều đó. Bạn không thể và không bao giờ có thể kiểm soát được thị trường, nhưng bạn có thể kiểm soát được bản thân mình. Vậy những yếu tố nào của bản thân mà bạn có thể kiểm soát để tăng lên khả năng thành công cho mình? Bài viết này, FXchikka xin đưa ra một vài yếu tố có thể giúp chúng ta tăng tỉ lệ chiến thắng.

     Luôn chuẩn bị kỹ cho một kế hoạch giao dịch hiệu quả.

    Có nhiều người trong chúng ta tham gia giao dịch mà không có một kế hoạch cụ thể nào cả, họ đơn giản chỉ vào lệnh theo linh cảm. Hoặc có nhiều bạn kết hợp đủ thứ phương pháp khác nhau dẫn đến không có một hướng đi nào cả. Với cách giao dịch như vậy cũng chẳng khác nào là cờ bạc cả. Cái bạn cần là chỉ một kế hoạch cụ thể, một phương pháp cụ thể để thực hiện kế hoạch đó. Vì vậy bạn càng chuẩn bị tốt bao nhiêu cho kế hoạch giao dịch của mình, bạn sẽ càng tăng được tỉ lệ chiến thắng bấy nhiêu khi tham gia giao dịch với tiền thật. Sự chuẩn bị ở đây không chỉ là việc giao dịch demo mà đó còn là tích lũy kiến thức, kỹ năng hay từ những kinh nghiệm được chia sẻ từ những người đi trước.

     Thử nghĩ đến việc khi bạn tham gia giao dịch mà không có sự chuẩn bị nào cả, không có kế hoạch giao dịch cụ thể nào cả, bạn sẽ thất bại rất nhanh. Hoặc bạn có kế hoạch nhưng lại chẳng hề tuân thủ nó chỉ vì những xúc cảm nhất thời khi thị trường biến động. Và như vậy mọi sự chuẩn bị trước đó của bạn đều trở thành ngu ngốc, lãng phí thời gian và công sức.

     Cảm xúc là kẻ thù của mọi trader, thế nên mục tiêu chính của bạn là làm sao tránh được những quyết định dựa trên cảm xúc. Khi bạn lập kế hoạch giao dịch cho mình, hãy tuân thủ nó và biến nó trở thành "vũ khí" giúp bạn vượt qua cảm xúc, từ đó nâng cao tỉ lệ chiến thắng. Đây cũng là cách để bạn không bị căng thẳng khi giao dịch và cũng giúp bạn không vào lệnh nhiều và liên tục như một kẻ "nghiện" giao dịch.

     Tuân thủ kỷ luật kể cả trong giao dịch demo.

     Để thử nghiệm phương pháp giao dịch của mình, bạn phải sử dụng tài khoản demo trước khi đưa phương pháp giao dịch của mình vào giao dịch tiền thật. Và hãy giao dịch nghiêm túc trên màn hình máy tính chứ không phải trên màn hình điện thoại, vì khi bạn nhìn biểu đồ với tầm nhìn hạn chế trên điện thoại, bạn chẳng thể có một nhận định chính xác nào cả. Đừng sốt ruột và vội vàng đầu tư tiền thật, kể cả khi bạn có một lượng vốn lớn nhàn rỗi trong tay.

     Tỉ lệ chiến thắng là bài toán về cách quản lý rủi ro.

     Trong kế hoạch giao dịch, điều không bao giờ được thiếu đó là cách quản lý rủi ro. Bạn phải đặt ra một mức rủi ro nhất định mà bạn có thể chấp nhận được ở mỗi lệnh giao dịch. Thực hiện đặt stoploss đúng theo kế hoạch đó. Hãy "ghim" điều đó vào não bạn trước khi vào lệnh...

     Hãy coi thị trường là một chiến trường và việc bạn tham gia thị trường là một trận chiến. Bạn không thể kiểm soát được thị trường nhưng bạn kiểm soát được bản thân mình. Bạn không biết được chính xác diễn biến tiếp theo của thị trường nhưng bạn có thể phân tích và hiểu về thị trường một cách tương đối thông qua biểu đồ giá. Đúng như khi bước vào một trận chiến thì "biết địch, biết ta - trăm trận, trăm thắng".

     FXchikka xin phép chia sẻ một số yếu tố kể trên nhằm nâng cao xác suất thành công, tuy nhiên sẽ còn rất nhiều yếu tố khác nữa cần phải tìm hiểu thêm, các bạn hãy cho thêm những chính kiến của mình ở dưới phần bình luận nhé.

     Chúc các bạn thành công!

   
   
      Bài viết liên quan:
     - Rèn luyện kỷ luật để hướng đến thành công
   

Read More

Trước khi bắt đầu giao dịch hãy loại bỏ những điều này khỏi tâm trí

      Có rất nhiều quan điểm sai lầm được truyền bá trên các trang mạng xã hội, các website hay từ những khóa học đầu tư..., ở đây tôi xin phép được gọi chung là "các thánh chém". "các thánh chém" - họ luôn nói rằng giao dịch forex là kiếm tiền nhanh và dễ dàng, tuy nhiên họ cũng nói rằng để thành trader chuyên nghiệp là phải thật sự thông minh và hoàn thành các khóa học do họ giảng dạy. Rồi thì ở đó họ luôn nói về cách bắt đỉnh và bắt đáy trong giao dịch. Và khi bạn bị thua lỗ họ lại nói rằng bạn phải có số vốn lớn thì mới có thể làm giàu từ forex. Và còn rất nhiều điều vớ vẩn khác nữa họ tiêm nhiễm vào đầu các bạn hàng ngày.

      Trong forex, điều quan trọng không phải là đi nhanh hay đi chậm, mà điều quan trọng là bạn phải đi đúng đường. Chính vì thế các trang mạng xã hội, các nhóm cung cấp tín hiệu hay các khóa học đầu tư... sẽ làm bạn bị nhiễu loạn thông tin và không biết đường nào mà đi. Nếu bạn là người mới giao dịch và còn thiếu kinh nghiệm giao dịch thì bạn cần phải thận trọng với những thông tin tràn lan trên mạng. Bạn cần phải lựa chọn kỹ càng những gì mình sẽ đọc và sẽ làm theo. Theo kinh nghiệm của tôi là hãy nhìn và làm theo các huyền thoại trong đầu tư như Warren Buffett, George Soros hay Jesse Livermore...

      Bài viết này tôi xin phép đề cập đến những thực tế, những sai lầm chết người trong giao dịch mà bạn hay được "các thánh chém" trên mạng tiêm nhiễm vào đầu.

     1- Giao dịch ngoại hối kiếm tiền rất nhanh.

     ==> Thực tế trong forex không phải là kiếm tiền nhanh như thế nào mà là không để mất tiền đã, bạn phải nhận thức được điều đó trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền. Khi bạn mong muốn kiếm tiền thật nhanh thì ngay lập tức bạn đã bước đi sai đường, bạn luôn kỳ vọng 100% các "lệnh" sẽ chiến thắng. Tuy nhiên, cũng rất nhanh, các kỳ vọng này vỡ vụn và nhường chỗ cho thực tế khắc nghiệt, đó là khi số tiền trong tài khoản về con số 0.

     ==> Bài học ở đây là gì? Như Warren Buffett đã nói: " Nguyên tắc thứ nhất, không bao giờ để mất tiền. Nguyên tắc thứ hai, không bao giờ được quên nguyên tắc một".

     Vấn đề ở đây là chiến thuật quản trị rủi ro. Nếu trong tâm trí bạn luôn muốn kiếm tiền nhiều và thật nhanh thì bạn sẽ không có chiến thuật quản trị rủi ro nào cả. Trong thị trường này, khi bạn muốn chiến thắng các nhà giao dịch khác thì trước tiên bạn cần phải chiến thắng chính mình. Đó là, bạn phải biết định hướng tâm trí vào việc bảo vệ tài khoản của mình và để dành tiền đầu tư cho những cơ hội thật sự ngon ăn.

     2- Giao dịch ngoại hối phải thật thông minh và nhanh nhẹn.

     ==> Thực tế trong forex không cần những điều đó nhiều đến thế. Thậm chí bạn cũng chẳng cần phải có bằng đại học chuyên ngành tài chính hay kinh doanh gì cả. Mà ngược lại, đôi khi chính vì có chỉ số IQ cao lại bị tác động quá nhiều bởi đủ thứ thông tin, đủ thứ chỉ báo kỹ thuật trên biểu đồ mà họ cho rằng như thế mới là cao siêu.

     ==> Người giao dịch thành công có thể không phải là người thông minh nhưng họ là bậc thầy trong việc quản lý cảm xúc của mình, họ luôn biết cách kiểm soát bản thân, họ không giao dịch bừa bãi và họ luôn có tính kỷ luật trước mỗi lệnh giao dịch.

      3- Giao dịch ngoại hối là phải biết bắt đỉnh bắt đáy.

     ==> Thực tế giao dịch không phải là việc bắt được đỉnh hay đáy, mà là việc bạn đọc hiểu được biểu đồ giá.

     ==> Khi bạn biết cách đọc hiểu biểu đồ là lúc bạn biết được tâm lý thị trường và bạn dự đoán được tương đối chính xác hướng đi của thị trường. Vì vậy cơ hội kiếm tiền không nhất thiết là phải biết bắt được đỉnh và đáy.

      4- Giao dịch ngoại hối cần phải có vốn lớn.

     ==> Thực tế là bạn không cần phải có nhiều tiền để bắt đầu giao dịch. Một nhà đầu tư giỏi luôn biết cách kiếm tiền từ bất cứ tài khoản lớn hay nhỏ. Nếu bạn không biết cách quản lý rủi ro thì dù bạn có một tài khoản với số vốn lớn thì bạn cũng mất tiền rất nhanh như với tài khoản vốn nhỏ mà thôi.

     ==> Cái bạn cần là học cách lập kế hoạch, rèn luyện kỹ năng và tâm lý giao dịch. Điều này luôn đúng để kiếm tiền dù tài khoản lớn hay nhỏ.

      5- Bạn phải biết được chính xác những diễn biến trên thị trường.

     ==> Thực tế trong giao dịch, mọi dự đoán của bạn không bao giờ là chính xác 100%, mọi thứ chỉ là tương đối. Bởi có đến hàng trăm yếu tố có thể tác động đến thị trường. Một lệnh giao dịch hoàn toàn có thể đi ngược lại với dự đoán của bạn, dù bạn có tin tưởng nó 100%. Thế nên đừng cho rằng mình luôn luôn đúng, mà bạn cần phải hoàn thiện chiến thuật giao dịch của mình, hoàn thiện cách quản lý rủi ro và lợi nhuận. Để cho dù bạn có thua 4/10 lệnh thì bạn vẫn kiếm được tiền lời.

     ==> Hãy biết chấp nhận những lệnh thua mà cắt lỗ đúng lúc. Hãy nghĩ đến các lệnh thua như một loại chi phí bắt buộc để vận hành công việc này.

      6- Bạn phải có một tỉ lệ thắng/thua cao thì mới kiếm được tiền.

     ==> Thực tế không nhất thiết phải như thế, cái bạn cần là biết cách tối đa hóa lợi nhuận.

     Lấy ví dụ từ tỉ lệ risk/reward (rủi ro/lợi nhuận) cho mỗi lệnh giao dịch của bạn là 1:3. Điều này có nghĩa là bạn đặt rủi ro 1R (trong đó R là số đô la chấp nhận rủi ro) và kiếm được 3R (gấp 3 lần số đô la chịu rủi ro). Với tỉ lệ này thì bạn chỉ cần 25% số lệnh chiến thắng trong tổng lệnh giao dịch mà vẫn kiếm được tiền.

      Ví dụ cụ thể bạn có 100 lệnh giao dịch, bạn thua 70 lệnh, với 10$ rủi ro cho mỗi lệnh thì như vậy bạn mất 700$. Với tỉ lệ risk/reward là 1:3 thì số tiền bạn thắng ở 30 lệnh còn lại là 30 x 30$ = 900$. Lợi nhuận của bạn sau 100 lệnh sẽ là 900 - 700 = 200$. Bạn vẫn kiếm được 200$ dù thua đến 70% số lệnh.

     ==> Đây là nghệ thuật của những phương pháp giao dịch đúng đắn. Đa phần các trader tin rằng họ phải có tỉ lệ thắng rất cao thì mới thành công và cố gắng đạt được chúng. Tuy nhiên điều đó là bất khả thi và không tốt cho tâm lý giao dịch chút nào.

      7- Phải có robot tự động giao dịch thì mới thành công.

     ==> Thực tế thì chả có con robot nào giao dịch hộ bạn mà dẫn đến thành công cả vì nếu có thì chả ai lại bán nó đầy rẫy trên mạng như thế.  Nếu việc giao dịch chỉ đơn giản là cài một con robot và để nó tự động vận hành thì ai cũng có thể làm được. Trở lại vấn đề của những người thông minh là họ ngồi nghĩ ra các con robot giao dịch, trong khi các nhà đầu tư thành công chả bao giờ mất thời gian nghĩ đến robot, họ tập chung cho hoàn thiện cách giao dịch đúng đắn và cách kiểm soát tâm lý của mình.

     FXchikka xin phép nêu lên một vài điều sai lầm khi tham gia giao dịch. Trên con đường trở thành một trader chuyên nghiệp còn không ít những điều các bạn đúc rút được cho mình, mong các bạn cho mình thêm một vài gợi ý dưới phần bình luận nhé. Nếu các bạn thấy bài viết này có ích, cũng mong các bạn chia sẻ tới mọi người. Bởi những thứ cho đi không phải "để gió cuốn đi" mà là cái cách biến bạn trở thành một trader chân chính.

      Chúc các bạn thành công!

 

     Bài viết liên quan:
     - Làm thế nào để tăng xác suất chiến thắng

Read More

Bạn Có Hiểu Bản Thân Mình Không?

Hiểu Bản Thân

Người ta nói người Hy Lạp đã khắc dòng chữ “Hiểu bản thân” trên những ngôi đền cổ, kêu gọi mọi người dành một chút thời gian tự hỏi về động lực và hành động của họ. Mưu cầu tự hiểu bản thân là cốt lõi của đa số tôn giáo và triết lý triết học trên khắp thế giới. Có vẻ như một tác dụng phụ đáng buồn của khả năng tra vấn tuyệt vời của não bộ là khả năng tự đặt câu hỏi với chính bản thân bộ não.

“Tôi là ai? Tại sao tôi làm làm những việc tôi làm? Tôi có thể thay đổi không?” Đó là những câu hỏi luôn quấy rầy ta dưới nhiều dạng khác nhau. Và dù tôi không tin có một câu trả lời cố định cho những câu hỏi này, chúng ta vẫn có thể điều tra bản thân tốt hơn. (Nghe có vẻ thô bỉ.)

Thực chất tâm lý học đã khám phá ra rằng có rất nhiều cách mà niềm tin ở bản thân không chỉ ảnh hưởng đến hành vi mà còn đến thành công của chúng ta trên thế giới này. Người tin rằng họ thông minh hơn, trên thực tế sẽ làm kiểm tra tốt hơn, mặc dù họ không hề thông minh hơn thật hoặc không hề học nhiều hơn chút nào. Người tin rằng họ đã uống nước tăng lực có thể nâng tạ nặng hơn bình thường, dù nước họ uống không có gì cả. Người tin rằng họ cần ít thời gian ngủ thực chất có thể làm việc khi thiếu ngủ tốt hơn những người không có niềm tin đó. Niềm tin là sức mạnh. Chính vì vậy, chúng ta cần phải rèn luyện đầu óc duy trì và đặt câu hỏi với nó. Quyển ebook ngắn này gồm ba quan điểm được thiết kế để giúp bạn làm điều đó.

1. Hai tâm trí

2. Tin tưởng điều giúp được bạn, chứ không phải sự thật

3. Niềm tin cốt yếu

Tôi mong rằng khi đọc xong bài này, bạn sẽ thấy thoải mái hơn khi đặt câu hỏi với bản thân và mở lòng với những ý tưởng mới mẻ mà bạn chưa bao giờ nghĩ đến.

     QUAN ĐIỂM 1: HAI TÂM TRÍ

Hãy nhắm mắt lại. Khoan đã, đừng nhắm vội. Đọc xong đoạn này đã rồi bạn hẵng nhắm. Được rồi, nhắm mắt lại và cố không nghĩ gì cả trong vòng 30 giây. Sẵn sàng chưa? Bắt đầu. (Chờ…) Không dễ chút nào phải không? Chắc hẳn có rất nhiều ý nghĩ và hình ảnh cứ không ngừng hiện lên trong đầu bạn. Bây giờ, tôi muốn bạn làm điều tương tự một lần nữa, lần này tôi muốn bạn chú ý vào một ý tưởng và hình ảnh hiện ra. Cố gắng lần theo chúng. Chú ý đến chúng, ghi nhớ lại chúng là gì, và rồi thả chúng trôi đi. Thử xem bạn có thể làm được điều đó trong một phút hay không. Sẵn sàng chưa? Bắt đầu. (Chờ…) Chúng là những gì? Có lẽ là cuộc cãi vã giữa bạn và anh trai vào ngày hôm trước. Hoặc là bài tập phải nộp vào ngày mai nhưng hiện tại bạn lại đang đọc bài viết này. Hoặc là bộ phim bạn xem gần đây, hoặc một câu chuyện tưởng tượng nào đó. Chắc hẳn bạn chỉ mới nhìn thấy chúng một lúc thôi nhưng rồi bạn nhanh chóng bị cuốn vào dòng suy nghĩ về chúng. Nếu bạn đã từng ngồi thiền, dù chỉ một chút thôi, bạn sẽ biết những trải nghiệm mà bạn vừa có. Bạn nhắm mắt lại và cố gắng ngừng suy nghĩ, dù chỉ trong 30 giây, và dù bạn có cố tới đâu thì những suy nghĩ vẫn không ngừng tuôn trào trong đầu bạn. Nếu bạn từng tham gia những hành trình thiền, giống như tôi dạo gần đây, họ nói rất nhiều về “tâm ngôn” (mind chatter) mà bạn đã trải qua.

Vấn đề là, “tâm ngôn” không bao giờ dừng lại. Nó luôn diễn ra trong cuộc sống hằng ngày của bạn. Triết học phương đông thường nhắm đến việc “tắt” tiếng nói ấy, và tôi nghĩ điều này cũng khá hữu dụng. Nhưng rồi tôi nhận ra luyện tập những phương pháp này còn mang lại lợi ích khác, một lợi ích mà tại phương Tây này đây các nhà tâm lý học đang theo đuổi và viết bài về nó. Lợi ích đó tôi gọi là “Hai tâm trí”. Khi bạn nhắm mắt hiển nhiên tâm trí bạn đang suy nghĩ. Nhưng nếu tâm trí bạn đang suy nghĩ, vậy thì ai đang theo dõi việc tâm trí bạn đang suy nghĩ?

Ôi… Khi bạn thực hiện phương pháp trên và tâm trí bạn cứ lởn vởn ở việc ngày mai đi làm bạn phải làm gì, là ai đã theo dõi tâm trí bạn suy nghĩ về công việc của ngày mai? Là tâm trí bạn đang theo dõi tâm trí bạn. Trong thiền họ gọi chúng là “Tâm Trí Suy Nghĩ” (Thinking Mind) và “Tâm Trí Quan Sát” (Observing Mind) – hai tâm trí. Đây là một khái niệm phổ biến trong Phật giáo, và những phương pháp trị liệu phương tây như Trị liệu Chấp nhận và Cam kết (Acceptance and Commitment Therapy – ACT) cũng học tập theo sự hữu dụng và cách nó giải quyết rất nhiều vấn đề cảm xúc thường ngày của chúng ta. Tôi sẽ nói sâu hơn về Hai tâm trí và cho bạn thấy nó được áp dụng thế nào trong việc giải quyết những vẫn đề cảm xúc chúng ta hay gặp hằng ngày trong cuộc sống. Vấn đề với Tâm Trí Suy Nghĩ là chúng ta không hoàn toàn điều khiển được nó. Bạn không tin? Tôi sẽ chứng minh.

Bạn làm gì cũng được, ĐỪNG nghĩ về con voi màu hồng. Đừng nghĩ về con voi màu hồng cầm chiếc dù màu xanh dương với cái vòi của nó. Đừng nghĩ về con voi màu hồng dù chỉ một lần trong vòng hai câu nữa. Được rồi, bạn không chỉ hình dung ra một con voi màu hồng cầm chiếc dù màu xanh dương, mà bạn còn thấy bản thân nghĩ về con voi màu hồng khi dòng hai câu vừa rồi. Tâm Trí Quan Sát của bạn đã theo dõi Tâm Trí Suy Nghĩ liên tục chìm đắm vào con voi màu hồng, mặc dù chính nó đã nói với Tâm Trí Suy Nghĩ rằng ĐỪNG nghĩ đến con voi kia. Tâm Trí Suy Nghĩ luôn riu ríu trong đầu bạn, khi bạn đang xếp hàng chờ, khi bạn nằm trên giường cố gắng ngủ, khi bạn “lơ đãng” khỏi cuộc trò chuyện với người khác, hay khi tâm trí bạn bắt đầu lan man khi đang đọc sách (tôi chắc chắn việc này xảy ra với tôi ít nhất một lần… đáng ghét).

Tâm Trí Suy Nghĩ của chúng ta giống như một con chó động dục có dây xích chỉ biết đuổi theo mọi thứ và nếu chúng ta không quen sử dụng Tâm Trí Quan Sát, thì Tâm Trí Suy Nghĩ sẽ kéo chúng ta cùng chạy theo. Nếu Tâm Trí Suy Nghĩ nhất quyết phải đạt cấp 30 trong Diablo hay xem đến tập của cuối của bộ Mad Men, Tâm Trí Quan Sát cũng đành bất lực không thể chế ngự. Cảm xúc cũng tương tự. Và đó cũng là nguồn cơn cho đa số những gì chúng ta đang phải chịu đựng – không phải tự bản thân những cảm xúc tiêu cực, mà là việc chúng ta hoàn toàn bị cuốn vào vào những cảm xúc tiêu cực ấy. Đa số áp lực tâm lý và cảm xúc của chúng ta là do Tâm Trí Suy Nghĩ và Tâm Trí Quan Sát “hợp nhất” khiến ta không thể nhận ra sự khác biệt. Người khác luôn hỏi tôi, “Làm sao để tôi hết ghen tỵ?” hay “Làm sao để hết nóng nảy?” hay “Làm sao để tôi không còn thấy hồi hộp trước tình huống tương tự?”. Câu trả lời là: không có cách nào. Bạn không thể điều khiển Tâm Trí Suy Nghĩ. Những cảm xúc này xuất hiện và sẽ tiếp tục xuất hiện.

Thủ thuật là đừng hợp nhất (fuse) vào những cảm xúc này khi chúng xuất hiện. Trong thiền, họ khuyên bạn thay vì nói “Tôi tức giận” hãy nói “Tôi cảm thấy sự tức giận”. Thay vì nói “Tôi hồi hộp” hãy nói “Tôi cảm thấy sự hồi hộp”. Thay vì nói “Tôi ghen tỵ” hãy nói “Tôi cảm thấy sự ghen tỵ”. Nghe có vẻ chẳng khác gì mấy, nhưng hãy thử đi. Hãy nghĩ về lúc mà bạn có cảm xúc tiêu cực gần đây, giận dữ hay hồi hộp hay thiếu tự tin. Giờ thì thay vì nghĩ “Tôi tức giận với em trai”, hãy nghĩ “Tôi có một sự tức giận đối với em trai”. Bạn có tức giận, nhưng bạn không bị cơn tức giận đó điều khiển. Cảm xúc không phải là một sự lựa chọn. Nhưng bạn có thể lựa chọn hành vi.

Người ta cũng thường hỏi tôi, “Làm sao để khống chế nỗi sợ thất bại?” hay “Làm sao để không lo lắng sẽ bị từ chối?”. Tôi giải quyết nỗi sợ và lo lắng bằng cách giải quyết nỗi sợ và lo lắng. (Tôi biết câu trả lời này rất gây khó chịu) Tôi cũng có những sợ hãi và lo lắng như người khác thôi; chỉ là tôi không đồng nhất hóa với chúng. Tôi chấp nhận và vượt qua những sợ hãi và lo lắng ấy. Khi tôi cảm thấy sợ hãi, tôi chọn cách mặc kệ. Khi tôi cảm thấy lo lắng, tôi chọn cách mặc kệ. Ví dụ, khi tôi phải ngồi xuống và viết rất nhiều (giống như viết bài PDF này), tôi thường hồi hộp. Tôi muốn viết một thứ gì đó thật hay vì tôi biết có cả ngàn người sẽ đọc nó. Một hậu quả của sự hồi hộp này là sự trì hoãn. Khi tôi còn trẻ tôi cũng gặp những tình huống mà tôi hồi hộp và trì hoãn (ví dụ như những bài luận dài ở trường), tôi sẽ quyết định, “Tôi không thể làm được vì tôi quá mệt mỏi” hay “Tôi không thể tập trung như người khác, chắc là tôi bị ADD hay gì ròi. (ADD – Attention Deficit Disorder – Rối loạn Giảm Chú ý)

Đó là tôi hợp nhất vào Tâm Trí Suy Nghĩ. Không hề có ranh giới giữa cảm xúc và lý trí. Tôi cảm thấy hồi hộp và có suy nghĩ “Tôi không làm được vì lý do X, Y hay Z gì đấy” và tôi chấp nhận nó. Tôi là nô lệ cho Tâm Trí Suy Nghĩ của mình, bị trói bởi dây xích đó. Ngày nay thì tôi thường có thể ngồi viết 5000 từ hoặc hơn trong một ngày. Tôi vẫn còn có những lo ngại tương tự. Tôi vẫn nghe những suy nghĩ giống như thế (“Phải ăn đã”, “Phải nghỉ ngơi đã”, “Đang không có hứng viết”) Nhưng bây giờ thay vì đồng nhất với những suy nghĩ ấy, tôi công nhận chúng: “Tôi cảm thấy hồi hộp khi viết bài hôm nay.” “Tôi có suy nghĩ là nên ăn trước.” “Tôi có suy nghĩ là nên nghỉ trước.” Rồi tôi quay sang Tâm Trí Suy Nghĩ và nói thẳng thừng rằng tất cả chỉ lý do lý trấu và tôi chả cần gì ngoài đặt mông xuống bắt đầu viết. Tất cả chúng ta đều vô thức đưa ra những lý do và cảm xúc tiêu cực. Thử đoán xem? Điều này không bao giờ thay đổi. Tôi không quan tâm bạn có bao nhiêu cảm xúc tích cực, bạn dùng các phương pháp trị liệu nào, hay những trò tâm linh thời đại mới mà bạn biết – suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực là một quá trình tự nhiên của não bộ con người. Bạn không thể tránh khỏi chúng. Không ai có thể. Điều bạn CÓ THỂ làm là chấp nhận chúng. Không bị đồng nhất với chúng. Và mặc kệ chúng. Khi có người đến hỏi tôi làm sao để “Ngưng tức giận” hay “Ngưng hồi hộp”, đó là vấn đề của họ. Khi bạn cố loại bỏ một suy nghĩ hay cảm xúc nào đó, bạn đang càng làm nó trở nên mạnh mẽ hơn. Bạn càng chú tâm vào cảm xúc, cảm xúc càng mãnh liệt hơn.

Cảm xúc tiêu cực cũng tựa như cát lún: bạn càng vùng vẫy muốn thoát ra, bạn lại càng bị nhấn chìm sâu hơn. Có một cách là chấp nhận chúng và kệ chúng đi. Đây là một kỹ năng và là một quá trình, nhưng bạn không thể thực hiện nó nếu không nhận ra bạn có hai tâm trí và bạn chỉ có thể điều khiển được một. Dưới dây là một số bài tập bạn có thể thực hiện để giúp tách hai tâm trí ra và từ đó có thể điều khiển hành vi bất luận suy nghĩ và cảm xúc.

     1- Mỗi khi bạn cảm thấy có một suy nghĩ hay cảm xúc mạnh, tách bản thân ra khỏi chúng và chiếm lấy chúng. “Sếp của tôi không phải thằng ngốc. Nhưng tôi có suy nghĩ rằng sếp của tôi là thằng ngốc.” “Tôi không ghét bạn gái cũ. Tôi chỉ cảm thấy có sự căm ghét đối với bạn gái cũ.” “Tôi không cô đơn và trầm cảm. Tôi cảm thấy có sự cô đơn và sự trầm cảm.” Ngôn ngữ rất uy lực. Chú ý khi bạn tách bản thân ra khỏi những suy nghĩ và cảm xúc bằng cách này, điều đó 1) cho thấy đây chỉ là những trạng thái tạm thời và không phải điều kiện vĩnh viễn, 2) buộc bạn phải chịu trách nhiệm với chúng. Chúng không phải do ai mà ra, chúng chỉ đơn giản là thế thôi.

     2- Hãy cảm ơn Tâm Trí Suy Nghĩ của bạn vì những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Đây là một thủ thuật của trị liệu ACT và rất có tác dụng. Nghe có vẻ điên khùng, nhưng nó có tác dụng vì nó BUỘC bạn chấp nhận những cảm xúc tiêu cực thay vì đấu tranh với chúng. “Cám ơn Tâm Trí Suy Nghĩ vì đã cảm thấy hồi hộp trước buổi hẹn hò tối nay. Điều này sẽ giúp tôi cẩn thận!” “Cám ơn Tâm Trí Suy Nghĩ vì đã tức giận với sếp. Tôi rất cảm kích sự quan tâm của bạn.” Bạn sẽ thấy rất kỳ quái – bày tỏ lòng biết ơn đối với những cảm xúc tiêu cực. Nhưng tôi nghĩ bạn sẽ nhận ra điều này giúp giảm bớt sức mạnh của suy nghĩ và cảm xúc theo thời gian và thực sự buộc bạn phải hành động không màng đến chúng.

     3- Cuối cùng, nếu có lúc bạn cảm thấy nóng máu, hay có điều gì đó quấy rầy bạn, hãy thử cái này. Nhớ về một điều gì đó làm bạn khó chịu gần đây và tập trung vào đó. Có thể là bạn gái bạn la mắng bạn. Có thể là bạn cảm thấy sợ khi lỡ thích cô bạn cùng lớp ngồi cạnh mình. Có thể là bạn thôi việc. Cắt nó ra thành từng câu đơn, ví dụ, “Tôi cảm thấy ngại phải thôi việc.” Hay “Tôi cảm thấy khó chịu với bạn gái.” Giờ hãy nhắm mắt lại và tưởng tượng Bugs Bunny nói những câu đó, trong khi đang nhai cà rốt. Rồi đến chuột Mickey nói những câu đó, trong khi đang nhảy múa và nhào lộn. Giả vờ như nhóm Chipmunk đang hát cho bạn nghe dưới dạng bài hát Giáng sinh. Giờ thì biến chúng thành hình ảnh, có thể là cô bạn gái đang giận dữ, hoặc là cảnh bạn nghèo kiết xác đang ngồi trên lề đường. Đưa hình ảnh đấy vào màn hình TV. Chỉnh màu sắc cho vui nhộn vào, cho bạn mặc đồ chấm bi. Biến tóc của bạn gái thành một mớ kẹo. Làm cho suy nghĩ và cảm xúc ấy trở nên thật lố bịch trong đầu bạn. Dành một chút thời gian chơi đùa với chúng. Cố làm bản thân cười. Sau cỡ một hoặc hai phút thì dừng lại. Bạn cảm thấy thế nào? Chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy đỡ hơn rất nhiều và cảm xúc tiêu cực kia không còn mãnh liệt như trước đó. Tách Tâm Trí Quan Sát ra khỏi Tâm Trí Suy Nghĩ là một thói quen cần rèn luyện. Nhưng một khi bạn đã bắt đầu, bạn sẽ cảm thấy bản thân trở nên ít lệ thuộc vào suy nghĩ và cảm xúc. Bạn sẽ có thêm quyền hành điều khiển cuộc sống hằng ngày và cảm thấy tốt hơn về điều đó.

     Theo tôi, đây là bước quan trọng nhất để phát triển kỷ luật tự giác và mặc kệ những rối loạn thần kinh chức năng hay những khó chịu tâm lý mà bạn phải chịu đựng. Một khi bạn đã phân biệt được hai tâm trí, bạn có thể bắt đầu suy xét suy nghĩ và cảm xúc từ một góc nhìn khách quan và lựa chọn cái nào hữu ích và cái nào gây tổn hại (chúng ta sẽ bàn về vấn đề này trong Quan điểm 3).

     QUAN ĐIỂM 2: TIN TƯỞNG ĐIỀU CÓ ÍCH, CHỨ KHÔNG PHẢI SỰ THẬT

Hai người đàn ông trong một quán bar ở Alaska đang nhậu và bàn về Chúa (hai điều này thường hay đi đôi với nhau). Một người nói: “Trên đời chẳng có Chúa đâu và tôi sẽ chứng minh cho cậu thấy. Chỉ vài tuần trước thôi tôi bị kẹt trong trận bão tuyết mà không có tiếp tế gì cả. Tôi cứ đinh ninh là mình sẽ bị chết cóng. Rồi tôi quyết định thử mấy trò Chúa trời. Tôi quỳ xuống và cầu nguyện. Tôi nói với ngài rằng nếu ngài cứu tôi, tôi hứa sẽ luôn tin ở ngài.” Người kia nhìn bạn mình một cách khó hiểu, “Giờ cậu đang ngồi đây rồi còn gì? Ngài hiển nhiên là đã cứu cậu!” Người đàn ông trả lời, “Không hề. Vài phút sau một số người dân Eskimo đi ngang qua và đưa tôi về lại thị trấn. Chúa chẳng làm gì cả.” Câu chuyện này được truyền tai nhau như một ví dụ về việc hai người có hai cách hiểu đối lập nhau với cùng một câu chuyện. Cách bạn nhận thức về câu chuyện trên, hay bất kỳ câu chuyện nào, tùy thuộc vào niềm tin mà bạn chọn để chấp nhận. Cũng giống như ly nước nửa đầy nửa vơi vậy. Những người dùng internet lâu năm biết rằng điều gì cũng trở thành đề tài tranh luận được. Có thể bạn tin rằng cần phải có thành tích tốt khi học đại học để có được việc làm tốt. Niềm tin đó có thể được đưa ra tranh luận. Có thể bạn tin rằng mỗi tháng cần để dành một khoản tiền nhất định để đảm bảo cho tương lai. Điều đó cũng có thể gây tranh luận. Có thể bạn tin rằng tôn trọng và thành thật là cách tốt nhất để tạo mối quan hệ tốt đẹp với người khác, và ngay cả điều này cũng có thể gây tranh luận.

Một điều làm tôi thất vọng khi tôi đào sâu nghiên cứu tâm lý về sự lôi cuốn, hạnh phúc, thành công, động lực, tăng trưởng và phát triển, là dường như không bao giờ có sự nhất trí. Chỉ có dữ liệu. Và rất nhiều dữ liệu gây tranh cãi. Điều này tương tự như khi tôi nghiên cứu về tranh luận giới tính. Khác biệt thần kinh sinh học giữa nam và nữ là gì? Điểm nào trong vai trò giới tính là bấm sinh và điểm nào là do văn hóa? Không bao giờ có sự nhất trí. Chỉ có rất nhiều dữ liệu, và dữ liệu đó… ừ, bạn đoán đúng rồi đấy, đều gây tranh cãi. Vẫn có những khoảng cách rất lớn trong kiến thức giữa vật lý và sinh học. Ngay cả những nhà khoa học trong các ngành khoa học phức tạp nhất cũng ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm của mình bằng những định kiến vô thức. Niềm tin của chính họ ảnh hưởng đến kết quả mà họ muốn đạt được và dẫn đến việc họ vô thức ảnh hưởng đến cách thực hiện thí nghiệm. Và tôi không định đụng đến tôn giáo – nhưng cứ cho rằng khi “niềm tin” được coi là đức hạnh số một của bạn, thì bạn sống dựa trên niềm tin. Đôi lúc ta lựa chọn niềm tin một cách có ý thức vì lý do đặc biệt nào đó. Đôi lúc ta chọn một cách vô thức (do cha mẹ áp đặt, hoặc do chúng phù hợp với một nhu cầu vô thức nào đó của chúng ta). Tất cả những gì chúng ta nghĩ và tin ngày hôm nay được chúng ta quyết định áp dụng vào bản thân, quyết định điều đó đúng với bản thân, tại một thời điểm nào đó trước đây.

Điều này đúng với mọi trường hợp. Bạn và tôi chưa bao giờ thật sự chứng kiến Chiến tranh Napoleon. Chúng ta không chứng kiến Holocaust (cuộc tàn sát người Do Thái của Đức Quốc xã) hay sự kiện Đặt chân lên Mặt trăng. Chúng ta chỉ chấp nhận chúng đơn giản vì nhiều người nói rằng những điều đó đã xảy ra. (Và tất nhiên cũng có những kẻ điên rồ nghi ngờ liệu những sự kiện này có thật hay không. Họ, một lần nữa, chọn tin vào những niềm tin khác.) Gần như tất cả những gì chúng ta biết đều là gián tiếp và dựa trên niềm tin. Nhưng ngay cả những trải nghiệm trực tiếp mà ta có, nghiên cứu tâm lý học gần đây cho thấy nhận thức của chúng ta về những trải nghiệm của bản thân thường không đáng tin. Nhà tâm lý học Daniel Kahneman đã chứng minh chúng ta thực chất nhớ rất ít chi tiết về những trải nghiệm và sau này ta chỉ “chắp vá” trí nhớ bằng những giả định và, đúng vậy, niềm tin. Các nghiên cứu khác cũng đã chứng minh chúng ta thường chỉnh sửa niềm tin cho phù hợp với cảm xúc và sự thôi thúc của mình, chứ không phải dựa trên những gì thực sự diễn ra hay những bằng chứng có được. Thì đã sao? Tin vào những gì mình muốn có gì sai? Trí nhớ không chính xác và nhìn nhận những trải nghiệm theo cách mình muốn nhìn nhận mà không cần biết chắc có chính xác hay không thì có gì sai?

Tại sao chúng ta không cứ tin vào những gì ta muốn tin, vào những gì mà ta vẫn luôn tin tưởng? Vấn đề là không phải niềm tin nào cũng giúp được chúng ta. Và có một số niềm tin lại hại ta. Vấn đề này cũng là một khái niệm trong tâm lý học gọi là thiên kiến xác nhận (confirmation bias).

Thiên kiến xác nhận là khuynh hướng chỉ chú ý và quan sát những hiện tượng ủng hộ cho những niềm tin ta có trước đó. Ví dụ, một người Ấn Độ tin rằng người da trắng phân biệt chủng tộc sẽ chỉ chú ý đến những sự kiện người da trắng khiếm nhã đối với người thiểu số mà không quan tâm đến cả trăm sự kiện họ rất tử tế với người thiểu số. Họ không cố ý; đó chỉ là một thiên kiến vô thức. Một người tin rằng họ xấu sẽ chỉ chú ý những người phản ứng tiêu cực về diện mạo của họ mà không màng những người phản ứng tích cực. Một người nghĩ rằng họ ngu ngốc sẽ chỉ vùi đầu vào những sai lầm họ phạm phải thay vì chú ý và chấp nhận những công nhận và tán thưởng cho những việc thông minh mà họ đã làm. Tôi từng làm huấn luyện viên hẹn hò (người dạy bạn cách thành công trong việc hẹn hò và các mối quan hệ) trong một vài năm. Tôi đã gặp và giúp đỡ rất nhiều người trên khắp thế giới, đàn ông mọi chủng tộc, tuổi từ 18 đến 59. Có vô số lần khi khách hàng thuê tôi, tôi sẽ bay đến thành phố của anh ta và gặp nhau ở sân bay, còn anh ta: cao lớn, cằm góc cạnh, dáng người chuẩn, ăn mặc chỉnh tề. Anh ta đứng thẳng người và bắt tay tôi một cách mạnh mẽ. Anh ta là một kỹ sư phần mềm hoặc một luật sư hoặc một phân tích viên tài chính hoặc bất kỳ ngành nghề ấn tượng nào khác. Phản ứng đầu tiên của tôi là “Người này thì có vấn đề gì với phụ nữ?” Nhưng rồi tôi phát hiện ra, họ tin rằng họ không hấp dẫn.

Theo cách nghĩ của tôi, phụ nữ sẽ điêu đứng vì anh ta, tán tỉnh anh ta, chăm chú ngắm nhìn anh ta khắp gian phòng, mỉm cười với anh ta. Với tôi những dấu hiệu ấy rất rõ ràng. Nhưng trong tâm trí của bản thân thì anh ta xấu xí, kém hấp dẫn và không ai ưa, vì vậy những gì anh ta thấy chỉ là phụ nữ lịch sự với anh ta, chịu đựng sự có mặt của anh ta và không tỏ ra hứng thú gì với anh ta cả. Kết quả là không chỉ anh ta không nắm bắt được cơ hội với phụ nữ, mà thái độ của anh ta cũng sẽ trở nên tiêu cực làm phật lòng các cô gái. Tôi chứng kiến điều này thường xuyên. Đó là một bài học tuyệt vời về thiên kiến xác nhận mà tôi được biết đến. Tôi đã từng gặp những thiên kiến tiêu cực ở đàn ông về các vấn đề chủng tộc, chiều cao, tiền tài và cả tính cách. Ở mọi trường hợp, họ hủy hoại bản thân với những niềm tin nghèo nàn của mình. Tôi đã ngồi xuống và có những cuộc nói chuyện hấp dẫn, thú vị khoảng hai tiếng đồng hồ với những người đàn ông tự nhận mình không thể thu hút người khác trong một cuộc trò chuyện. Nhiều khi vấn đề của chúng ta không thực sự là vấn đề, mà chỉ là triệu chứng của những niềm tin không có ích. Tin rằng bạn xấu, hay không được ai ưa thích, hay không đủ thú vị – đây có thể đúng có thể sai trong một số trường hợp. Nhưng chúng không bao giờ có thể chứng minh chúng đúng hoặc sai hoàn toàn. Vậy tại sao chúng ta không cho rằng chúng đều sai? Chúng ta có gì để mất? Tôi nhận ra rằng lựa chọn điều gì để tin không đơn giản như lật mặt đồng tiền. Đó là một quá trình phức tạp hơn mà tôi sẽ đề cập vào dịp khác. Điều tôi đang muốn làm là gieo những hạt giống vào bạn.

Lần tới khi bạn cảm thấy ngu ngốc hoặc thiếu tự tin, hãy tự hỏi bản thân liệu đó có phải là một niềm tin có ích hay không. Lần tới khi bạn cảm thấy kém cỏi hoặc không có khả năng đạt được điều gì đó, hãy tự hỏi bản thân liệu đó có phải là một niềm tin có ích hay không. Lần tới khi bạn cảm thấy thiếu hấp dẫn hoặc không được yêu thích, hoặc một tình huống bất khả thi, hãy tự hỏi bản thân liệu đó có phải là một niềm tin có ích hay không. Bởi vì sự thật ra sao không quan trọng. Sự thật là điều luôn gây tranh cãi trong đa số trường hợp. Vậy tại sao lại không ủng hộ bên có lợi cho bạn?

     

     QUAN ĐIỂM 3: NIỀM TIN CỐT YẾU

Vào giữa thế kỷ 19, một đứa bé trai được sinh ra trong một gia đình giàu có. Ngay từ những ngày đầu, cậu bé mắc những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng: bệnh về mắt khiến cậu bé bị mù tạm thời khi còn nhỏ, bệnh dạ dày buộc cậu bé phải ăn kiêng rất khắt khe, bệnh đau lưng sẽ theo cậu bé suốt đời. Mặc dù bị cha phản đối, cậu bé khao khát được trở thành một họa sĩ khi lớn lên. Cậu luyện tập rất nhiều, nhưng năm này qua năm khá mọi nỗ lực đều thất bại.

Trong khi đó, anh trai của cậu lại trở thành một tiểu thuyết gia nổi tiếng thế giới. Khi cậu bước vào tuổi trước thành, các vấn đề sức khỏe của cậu trở nên tồi tệ hơn, mối quan hệ giữa cậu và cha đổ vỡ, và chàng trai trẻ bắt đầu chật vật với chứng trầm cảm và những ý định tự tử. Mong muốn thay đổi tình hình của con trai, người cha tận dụng những mối quan hệ công việc của mình để giúp con được nhận vào Trường Y học Harvard. May mắn là chàng trai rất thông minh. Cậu ta có thể hoàn thành việc bài vở. Nhưng cậu chưa bao giờ cảm thấy thoải mái và thanh thản tại Harvard. Sau một chuyến tham quan bệnh viện tâm thần, chàng trai trẻ trầm ngâm trong nhật ký của mình rằng cậu cảm thấy mình cảm thông được với các bệnh nhân nhiều hơn các bác sĩ khác. Bất mãn với việc học y, chàng trai tìm kiếm những cơ hội khác trong học viện phù hợp với mình. Ý chí của cậu rất mãnh liệt. Cậu sẵn sàng thử bất kỳ điều gì, kể cả những thứ căn bản và hoàn toàn mới lạ. Ít lâu sau cậu biết đến cuộc hành trình nhân chủng học đến rừng nhiệt đới Amazon. Chàng trai đăng ký, hào hứng muốn giải thoát và bắt đầu cuộc sống mới, có thể để khám phá ra những điều mới và thú vị về thế giới và về chính bản thân cậu. Ngày đó, hành trình xuyên lục địa vẫn còn dài, khó khăn và hiểm trở. Nhưng chàng trai đã đến được Amazon. Tại đó cậu ngay lập tức bị mắc bệnh đậu mùa và suýt nữa chết một mình trong rừng. Cậu nhanh chóng được đưa về nhà dân và bị đoàn hành trình bỏ lại. Khi cậu ta khỏi bệnh đậu mùa, bệnh đau co thắt lưng của cậu tái phát và còn tệ hơn xưa. Căn bệnh khiến cậu trở nên tiều tụy, một mình mắc kẹt nơi xứ người mà không có cách nào để giao tiếp, và tiếp tục sống qua chuỗi ngày bị cơn đau hành hạ.

Chàng trai cuối cùng cũng có thể trở về nhà với người cha đang thất vọng tràn trề, gần 30 tuổi, không có việc làm, thất bại trong tất cả mọi thứ mà cậu từng thử sức, với một cơ thể phản chủ và không có dấu hiệu sẽ tốt hơn. Với tất cả những lợi thế và cơ hội mà cậu ta được ban tặng trong cuộc sống, cậu ta vẫn thất bại. Duy nhất một điều bất biến trong cuộc sống của cậu là những đau đớn và thất vọng. Chàng trai rơi vào trầm cảm nghiêm trọng và có ý định chấm dứt sinh mạng của mình.

Nhưng trước tiên, cậu ta có một ý tưởng. Cậu đồng ý với bản thân. Trong nhật ký của mình, cậu viết rằng sẽ thử một thí nghiệm. Cậu sẽ dành trọn một năm để tin rằng cậu ta chịu 100% trách nhiệm cho tất cả những gì xảy ra trong cuộc đời mình, dù có chuyện gì đi nữa. Trong khoảng thời gian này, cậu ta làm mọi thứ có thể để thay đổi tình cảnh, không cần biết kết quả. Nếu, cậu viết, sau một năm chịu trách nhiệm về mọi thứ trong cuộc sống và cố gắng cải thiện, nếu không có gì trong cuộc sống của cậu thực sự cải thiện, thì xem ra cậu ta hoàn toàn vô năng với tình cảnh xung quanh mình. Sau đó cậu sẽ tự tử. Chàng trai đó tên là William James, chả đẻ của ngành tâm lý học Mỹ và là một trong những nhà triết học có ảnh hưởng nhất trong 100 năm qua. Tất nhiên, lúc ấy cậu ta vẫn chưa là gì cả, nhưng cậu ta đã dùng thí nghiệm ấy để “tái sinh”, và tất cả những gì cậu ta đạt được sau này đều là nhờ váo đó. Có một sự nhận thức mà tất cả những phát triển cá nhân tiềm tàng sẽ bộc phát từ đó. Đó là một sự nhận thức rằng bạn chịu trách nhiệm cho tất cả những gì bạn làm trong cuộc sống, không màng đến tình cảnh bên ngoài.

Năm 1879, mười lăm năm sau thỏa thuận với bản thân ấy, William James có một bài diễn thuyết có lẽ là nổi tiếng nhất của ông, có tựa đề “Ý chí để Tin tưởng” (The Will to Believe). Trong bài diễn thuyết này ông cho rằng dù là sùng đạo hay vô thần, tư bản hay cộng sản, mọi người đều bị buộc phải áp đặt vào bản thân những chuẩn mực niềm tin nhất định. Ngay cả khi bạn không tin vào niềm tin, đó cũng là một chuẩn mực có được bằng niềm tin.

Tiếp theo ông nói rằng nếu tất cả chúng ta đều phải trân trọng một điều gì đó, có thể chúng ta sẽ hướng bản thân trân trọng điều gì có lợi nhất đối với mình và người khác. Khi chúng ta chịu trách nhiệm với những chuẩn mực của mình, chúng ta không còn phải chật vật làm cho thế giới trở nên hòa hợp với nhu cầu của mình, mà ta có thể làm cho những chuẩn mực của bản thân thích nghi với những hoàn cảnh ta gặp trên thế giới này. Chính sự lựa chọn chịu trách nhiệm với bản thân và những chuẩn mực bản thân đơn giản ấy sẽ khiến ta cảm thấy ta có thể điều khiển mọi thứ xảy đến với mình. Nó cho phép ta biến những trải nghiệm tiêu cực thành những trải nghiệm cho ta sức mạnh. Nghe có vẻ phản trực quan – việc chịu trách nhiệm với tất cả những bất hạnh tồi tệ được giáng xuống đầu ta có thể bằng một cách nào đó giải phóng ta khỏi những bất hạnh ấy – nhưng nó đúng. Trách nhiệm với bản thân có thể mang lại sự mãn nguyện sâu sắc hơn bằng cách cho phép chúng ta xem bất kể thứ gì ta gặp phải là những chuẩn mực thỏa mãn nhu cầu của chính mình. Những đứa trẻ ngỗ ngược cho chúng ta cơ hội trở thành người cha người mẹ tốt và dạy chúng về kỷ luật và trách nhiệm. Bị đuổi việc cho ta cơ hội thử nghiệm những con đường nghề nghiệp mới mà ta luôn mơ ước. Chia tay cho ta cơ hội nhìn nhận trung thực về bản thân và hành vi của ta ảnh hưởng đến mối quan hệ với người yêu như thế nào. Đúng, những trải nghiệm này vẫn rất đau đớn chết đi được. Nhưng trải nghiệm tiêu cực là một phần trong cuộc sống. Câu hỏi đặt ra không phải là ta có chúng hay không mà là ta làm gì với chúng. Trách nhiệm cho phép ta biến đau thương thành sức mạnh, biến mất mát thành cơ hội. James không hề ngốc. Ông biết những chuẩn mực không phải chỉ cần tin là được. Bạn không phải chỉ một buổi sáng đẹp trời thức dậy và quyết định, “Tôi là một người thành công hạnh phúc!” và sẽ trở thành người như thế. Chuẩn mực cần phải được tu dưỡng, thử thách và tôi luyện bằng kinh nghiệm. Chuẩn mực sẽ trở nên vô giá trị nếu không có những biểu hiện của đời thực, những lợi ích hữu hình dưới dạng trải nghiệm tích cực. Không phải lúc nào ta cũng điều khiển được điều gì xảy đến với mình. Nhưng chúng ta luôn điều khiển được:

a) cách ta hiểu những gì xảy ra với mình, và

b) cách chúng ta phản ứng lại những điều ấy.

Vì vậy, dù ta có nhận ra hay không, chúng ta luôn chịu trách nhiệm cho những trải nghiệm của mình.

Lựa chọn không hiểu những sự việc trong cuộc sống cũng là một cách hiểu những sự việc trong cuộc sống. Lựa chọn không phản ứng với các sự việc trong cuộc sống cũng là một phản ứng với các sự việc trong cuộc sống. Cho dù ta thích hay không, chúng ta luôn nắm vai trò chủ động đối với những gì xảy ra với chính mình. Chúng ta luôn đi tìm ý nghĩa của mỗi một khoảnh khắc và mỗi một sự việc. Chúng ta luôn tạo ra những chuẩn mực về bản thân và người khác. Và chúng ta luôn lựa chọn hành động dựa trên những chuẩn mực ấy. Luôn là thế. Dù ta có nhận ra hay không, ta đã lựa chọn hành động rồi. Chúng ta vốn đã chịu trách nhiệm cho những trải nghiệm tiêu cực của mình. Chỉ là không phải lúc nào ta cũng ý thức được điều đó.

Dịch: Hồng Phương

Nguồn: https://markmanson.net/self-knowledge-guide

FXchikka sưu tầm thông qua website tamlyhoctoipham.com

Read More